عکس هنرپیشه ها

استان كردستان با مساحتی حدود 28203 كیلومتر مربع در غرب ایران قرار دارد و از شمال به استان های آذربایجان غربی و بخشی از زنجان ، از مشرق به استان همدان و بخش دیگری از زنجان ، از جنوب به استان كرمانشاه و از مغرب به كشور عراق (استان كردنشین سلیمانیه) محدود می گردد .
استان كردستان بر اساس آخرین تقسیمات كشوری در سال 1382 دارای 9 شهرستان ، 23 شهر ، 23 بخش ، 79 دهستان و 1767 آبادی می باشد .
شهرستان های استان عبارتند از :
بانه ، بیجار ، دیواندره ، سروآباد ، سقز ، سنندج ، قروه ، كامیاران و مریوان .

از لحاظ اقلیمی و طبیعی استان كردستان منطقه ای كوهستانی می باشد كه دشت های مرتفع و دره های پهن نیز در پهنه منطقه گسترده شده اند . اختلاف ارتفاع بین بلندترین و پست ترین نقاط استان به حدود 2400 متر می رسد . كوه شاهو با ارتفاع 3300 متر بلندترین و منطقه آلوت در بانه با ارتفاع حدود 900 متر كم ارتفاع ترین نقطه استان می باشد . كه این اختلاف ارتفاع خود باعث به وجود آمدن اقلیم های متفاوت می گردد و این موضوع از لحاظ ارتباط با بحث توریسم بسیار حائز اهمت است . بیشترین میزان بارندگی مربوط به شهرهای مریوان و بانه حدود 800 میلی متر در سال و كم ترین میزان بارندگی در ناحیه شرق حدود 400 میلی متر و در قسمت مركزی استان یعنی سنندج نزدیك به 500 میلی متر در سال است .
از انجا كه تنوع اقلیمی و وجود عوارض طبیعی و توپوگرافی در مقایسه با یكنواختی ، پتانسیل مهم توریستی به شمار می رود از این لحاظ استان كردستان دارای جاذبه های متنوع و ارزشمندی است . بر اساس استانداردهای جهانی دمای مطلوب و مناسب برای جهانگردان در سطح جهانی بین 20 تا 25 درجه سانتی گراد می باشد . با توجه به میانگین دمای روزانه استان ، از اواسط اردیبهشت تا اواسط مهر ماه بهترین ایام برای جذب جهانگردان تفریحی تابستانه می باشد و مانگین دمای ماه های این دوره از 22 تا 28 درجه سانتی گراد متغیر است . همچنین دو ماهه اول سال نیز یعنی فروردین و اردیبهشت به علت بارندگی های زیاد و در نتیجه سرسبزی منطقه بهترین زمان برای برگزاری تورهای طبیعی و دیدار مسافران از طبیعت كردستان است . در فصل زمستان با توجه به سردی هوا و طول دوره یخبندان و با در نظر گرفتن شرایط خاص جغرافیایی و ارتفاع زیاد شهر های استان و وجود اتفاعات بلند ، بارش های جوی زمستانه اغلب به صورت برف است كه در این رابطه تعداد روزهای یخبندان در این ناحیه حائز اهمیت می باشد و بر اساس بررسی های انجام شده تعداد روزهای یخبندان در بیجار 160 روز در سال در منطقه سنندج و كامیاران 110 روز در سال ، در منطقه سقز و دیواندره 113 روز در سال و در منطقه مریوان و بانه به 85 وز در سال می رسد و از این حیث زمینه های بسیار مناسبی را برای ورزش های زمستانه به ویژه ورزش نشاط بخش و هیجان انگیز اسكی روی برف به وجود می آورد .
استان كردستان به علت دارا بودن شرایط مساعد اقلیمی و زیست محیطی ، از دوران پیش از تاریخ ، به عنوان یكی از استقرارگاه های بشری مورد توجه بوده و نتایج حاصل از كاوش های علمی باستان شناسی در مكان های باستانی حاكی از این مطلب است . در كدستان حدود یك هزار و دویست و سی و چهار اثر باستان شناسایی شده كه شامل تپه ، خانه ، مسجد ، مجموعه ، پل و حمام می باشد و حدود پانصد اثر از آنها در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است .

یكی از مهمترین جاذبه های كردستان ویژگی های فهنگی آن است . این ویژگی ها عبارتند از : زبان ، لباس ، موسیقی ، رقص ، جشن ها و مراسم خاص و صنایع دستی .
زبان مردم استان كردستان كردی است . زبان كردی همانند بان فارسی یكی از زبان های گروه هند و اروپایی است كه دارای قوانین خاص زبان از لحاظ دستوری و نوشتاری است . به علت وسعت زیاد مناطق كردنشین این زبان دارای لهجه های اصلی و زیر لهجه هائی می باشد كه این تنوع لهجه از لحاظ حجم كلمات این زبان را غنی و وزن و لفظ آهنگین كلمات عرصه شعر و ادبیات و موسیقی كردی را متاثر و ثروتمند ساخته است .

لباس كردی یكی از زیباترین و متنوع ترین و پوشیده ترین پوشش هایی است كه به نوشته سیاحان در سفرنامه هایشان در سطح فرهنگ مردم دنیا كم نظیر است . به طوری كه این لباس در چندین جشنواره مختلف بین المللی مقام اول را از لحاظ پوشش و زیبائی و تنوع كسب نموده است . لباس كردی همانند زبان كردی دارای تنوع خاص در مناطق مختلف است .

استان كردستان یكی از غنی ترین استان های كشور از لحاظ موسیقی است . گروه های مختلف موسیقی در استان ، وجود اساتید موسیقی كردی در تهران و شهرهای بزرگ كشور و همچنین ساخت سازهای موسیقی در این استان ، كردستان را به مهد موسیقی كشور تبدیل نموده است . كه به جرات می توان در صورت برنامه ریزی صحیح در زمینه احداث مجتمع های فرهنگی ، سالن های اجرای موسیقی در آینده ندیك شاهد ورود گردشگران علاقه مند به موسیقی و برپائی كنسرت های موسیقی ملل مختلف در كردستان باشیم .

رقص كردی با زیبایی خاص آئینه ای تمام نما از زندگی گذشته این مردم است كه به صورت زنده در زمان حال در وجود آنان در حركت و جریان است . اگر به ریشه یابی و علل به وجود آمدن این هنر توجه نماییم باید اذعان نمود كه این هنر ریشه در زندگی و كار روزانه مانند كشاورزی ، اعتقادات دینی ، مراسم و جشن های بزرگ ، بازی های محلی ، جنگ و دفاع و حالات روحی و درونی افراد دارد كه به صورت امروزی در آمده است . رقص كردی در تمام نقاط كردستان به خصوص در سنندج و مریوان از غنای زیادی برخوردار است و با وجود سازهای الكترونیكی امروزی ، كم و بیش از سازهای سنتی نیز برای همراهی استفاده می گردد .

یكی از مهم ترین مراسم در میان مردم كردستان كه نمود عمومی و كلی دارد جشن نوروز و بزگداشت آیین آغاز سال است كه به صورت خود جوش در اقصی نقاط استان همراه با مراسم رقص و برپائی آتش برگزار می گردد . عید فطر و عید قربان نیز به عنوان اعیاد مذهبی دارای اهمیتی خاص هستند . از دیگر مراسم مهم می توان به مراسم آئینی و باستانی پیرشالیار در روستای اورامان تخت اشاره نمود كه در دو نوبت در چهل و پنجمین روز بهار و چهل و پنجمین روز زمستان طی مراسم با شكوه در این روستا برگزار می گردد .

صنایع دستی استان بخشی از فرهنگ مردم استان كردستان است مه بر اساس نیاز و خلاقیت در طی زمان شكل گرفته است . مهمترین صنایع دستی استان عبارتند از : نازك كاری كه از محصولات عمده آن می توان به تخته نرد و شطرنج اشاره نمود كه شهرت جهانی دارند .
استان كردستان دارای انواع شیرینی های محلی می باشد كه مهمترین این شیرینی ها كنجد ، بادام سوخته ، نوعی باسلوق و نان برنجی است كه در این میان كنجد شیرینی محلی خاص شهر سنندج به همراه نان برنجی خریداران زیادی دارد .

قالی و گلیم استان كردستان از لحاظ تنوع رنگ و گیاهی بودن ، اصالت طرح و كفیت آن شهرت جهانی دارد . شهرهای سنندج و بیجار مهمترین نوع قالی را دارا می باشند به طوری كه به علت شهرت جهانی فرش سنندج (سنه) در دائره المعارف بریتانیا معنی واژه سنه را نام نوعی قالی به نام سنه معنی نموده اند .

تولید پارچه های لباس كردی مردانه و فرآورده هایی مانند رختخواب پیچ ، یا موج و جانماز كه به روش سنتی تهیه می شود ، حاصل كار جولاها است .

در مناطق كردنشین یك نوع گیوه به نام كلاش تولید می شود . رویه این كفش از نخ پنبه ای بافته شده و زیره آن از پارچه فشرده شده ساخته می شود ، به همین دلیل كلاش كفشی است سبك ، نر م و قابل انعطاف و متناسب با محیط كوهستانی . تولید كلاش در اصل مختص منطقه اورامان بوده ولی اكنون در اكثر شهرهای استان تولید می شود .

به علت وجود چوب درختان جنگلی مرغوب و به همراه استعداد فراوان در زمینه تعلیم و یادگیری موسیقی ، این صنعت رشد قابل ملاحظه ای نموده است و اكنون كارگاه های زیادی مشغول تولید انواع ساز هستند .

شهر سنندج مركز استان كردستان در فاصله 512 كیلومتری جنوب غرب تهران قرار گفته و ارتفاع آن از سطح دریا 1480 متر است . شهر سنندج در سال 1046 هجری قمری در زمان حكومت سلسله صفویه و در دوران شاه صفی و توسط سلمان خان اردلان ساخته شده است . نام سنندج معرب شده سنه دژ است ، كه هم اكنون نیز مردم شهرهای دیگر استان سنندج را همان سنه عنوان می نمایند . سنندج به علت مكزیت در گذشته دارای مساجد ، ابنیه و عمارات و بازار قدیمی می باشد كه هم اكنون بیشترین تعداد جاذبه های ان شهر را تشكیل می دهند .

این مسجد در ضلع شمالی خیابان امام خمینی قرار دارد . بر اساس مدارك موجود زمان احداث این مسجد مربوط به دوره قاجار بوده و به دستور امان الله خان والی كردستان در سال 1228 هجری قمری ساخته شده است . این مسجد دو ایوانی است با یك حیاط مركزی كه در پیرامون آن 12 حجره برای طالب علوم دینی ساخته شده است . مسجد دارای شبستانی بزرگ با 24 ستون است و اطراف شبستان و سر ستون ها با دو سوم كلام الله مجیدمزین شده است . برای تئین دیوارهای مسجد از كاشی های هفت رنگ استفاده شده و در ازاره های آن سنگ مرمر به كار رفته است .

این مجموعه در غرب سنندج و در انتهای خیابان ابیدر بر دامنه كوه آبیدر قرار گرفته است . شهر سنندج از فراز این پارك چشم انداز بسیار زیبائی دارد . چندین باغ و چشمه طبیعی در این پارك وجود دارد . یكی از بزرگ ترین باغ های این مجموعه باغ امیریه می باشد كه بزرگ ترین سینمای رو باز (تابستانه) كشور در این باغ جای گرفته است . این مجموعه از قدیم الایام تفریحگاه مردم سنندج بوده و كوه آبیدر دارای محبوبیت خاصی میان مردم است .

این بازار در دو طرف خیابان انقلاب قرار گرفته و در سال 1046 ه. ق همزمان با مركزیت شهر سنندج به عنوان مركز حكومت اردلان ها ساخته شده است . پلان این بازار به صورت مستطیل بزرگی است كه در اثر خیابان كشی دوران حكومت پهلوی به دو بخش تقسیم شده و بخش شمالی آن بازار سنندجی است و بخش جنوبی آن بازار آصف نام گرفته است . با وجود مراكز خرید جدید این بازار همچنان موقعیت و ارزش خود را ا لحاظ تجاری حفظ نموده است .

خانه كرد موزه مردم شناسی مناطق كردنشین و بزرگترین موزه مردم شناسی مربوط به یك قوم در كشور ایران است . این موزه در خیابان امام خمینی (ره) شهر سنندج واقع شده است . این موزه در عمارت آصف دایر گردیده و این عمارت یكی از بزرگترین عمارت های اعیانی شهر سنندج است كه دارای ارزش های ویژه معماری از لحاظ آجر كاری و گچبری واروسی سازی است و حمام آن زیباترین حمام خصوصی در بین حمام های سنندج می باشد . بنای اولیه این عمارت در دوره صفویه بوده و در دوره های قاجار و پهلوی تكمیل شده است .

این موزه در خیابان امام كوچه حبیبی و در بخش برونی عمارت ملالطف اله شیخ الاسلام قرار دارد و در آن آثار و اشیاء تاریخی كشف شده از استان و سایر نقاط ایرا ن به نمایش گذاشته شده است . اروسی موزه سنندج یكی ا نمونه های بی نظیر هنر اروسی سازی و كار استادكاران سنندجی می باشد . عمارت ملالطف اله از بناهای باقی مانده دورة قاجار است .

این عمارت در بلوار خسرو آباد (شبلی) قرار دارد . این عمارت در نوع خود بی نظیر و مركز حكومت اردلان به ویژه خسروخان اردلان بوده است . مجموعه عمارت و باغ آن افزون بر دو بخش اصلی یعنی قصر سلطنتی با ورودی ستون دار در بخش غربی و ساختمان شرقی با غلام گردش ها و ایوان ستون دار مشرف بر صحن عمارت و فضای بیرونی بنا دارای فضاهای دیگری چون حمام ، اتاق قاپچیان و خدمتكاران است . تزئینات معماری این بنا شامل گچبری ، آجركاری ، اروسی های زیبا و حوض چلیپا شكل داخل عمارت است .

این مجموعه بزرگ در خیابان كشاورز واقع شده است و شامل سه حیاط با عمارت های مربوطه و یك حمام خصوصی در داخل مجموعه و یك حمام عمومی در خارج آن است . بخش اصلی عمارت وكیل در دوران زندیه ساخته شده و بخش های دیگر متعلق به دوره قاجار است . مجموعه دارای تزئیناتی چون آجركاری های زیبا و اروسی های پركار است و حیاط مركزی دارای سقف شیروانی با طرح كلاه فرنگی است .

این عمارت در خیابان شهدا قرار دارد و شامل هفت حیاط با فضاهای مرتبط است و یك حمام خصوصی در داخل مجموعه دارد . هر یك از حیاط ها نیز دارای آبنما می باشند . عمارت توسط میرزا یوسف مشیردیوان در دوره قاجار ساخته شده است و زیباترین ایوان با طرح كلاه فرنگ در سنندج متعلق به این بنا است . در این عمارت نیز اروسی های پركار ، تزئینات آجری ، كاربندی ها و گچبری جهت تزئین استفاده شده است .

این حمام در ضلع شمالی بازار قدیم سنندج در خیابان انقلاب واقع شده است . تزئینات داخل حمام و نقوش موجود بر روی دیوار آن در نوع خود بی نظیر و جالب می باشد . حمام در سال 1220 هجری قمری به دستور امان الله خان اردلان ساخته شده و در بین حمام های باقی مانده از گذشته بزرگ ترین و زیباترین حمام شهر است .

این امام زاده در خیابان صلاح الدین ایوبی در محله قدیمی سرتپوله سنندج واقع است . بر اساس روایات موجود این امام زاده شریفه ، خواهر امام رضا (ع) است كه در سفر آن بزرگوار به خراسان در كردستان رحلت نمود و در این مكان به خاك سپرده شده است . در مجاور این امام زاده مسجد و آرامگاه مشایخ و بزرگان سنندج نیز قرار دارد .

این امام زاده در ضلع جنوبی خیابان امام خمینی واقع شده و تاریخ ساخت آن سال 1046 ه.ق می باشد . امام زاده پیر عمر را پسر بلافصل حضرت علی (ع) می دانند . بنای آرامگاه شامل تزئینات آجری گچبری و اروسی های زیبا است . قسمت های عمده ای از بنا به علت فرسودگی در سال های 1372 تا 74 ه.ش بازسازی شده است .

این بقعه در میدان نبوت سنندج در بالای تپه ای كه قبرستان قدیمی شهر واقع شده است قرار دارد . این بنا محل دفن امام زاده محمد بن یحیی مشهور به پیر محمد است .

در 65 كیلومتری غرب سنندج در مسیر جاده سنندج – مریوان ، در داخل مسجد روستای نگل قرآنی خطی از دوران گذشته وجود دارد كه بنا بر اعتقادات مردم یكی از چهار قرآن خطی است كه در زمان خلفه سوم به رشته تحریر در امده و به چهار اقلیم دنیا فرستاده شده است . خط قرآن كوفی و دارای نقطه و اعراب و در قسمتی از شماره آیات طلاكاری شده و مزین به نقوش گیاهی می باشد . این قرآن در بین مردم جایگاه والایی دارد و همه روزه عده كثیری از نقاط دور دست برای زیارت قرآن به این روستا می آیند .

از دیگر جاذبه های شهر سنندج مراسم عرفانی دراویش می باشد كه به صورت هفتگی در برخی تكایای آن اجرا می گردد و گردشگران بسیاری از این مراسم دیدن می نمایند .
در استان كردستان دو فرقه عمده تصوف وجود دارد :

صنایع دستی ه از جاذبه های مهم سنندج است و انواع قالی و قالیچه ، گلیم ، تخته نرد و شطرنج سنندج شهرت و اعتبار جهانی دارد .

در فاصله 20كیلومتری شمال سنندج در مسیر جاده سقز بر روی رودخانه قشلاق سد مخزنی قشلاق احداث شده است . دریاچه پشت این سد 11 كیلومتر طول دارد و وسعتی معادل 934 هكتار را در بر می گیرد . این دریاچه محل مناسبی برای ورزش های آبی می باشد و جزو جاذبه های طبیعی سنندج به شمار می رود .

به علت كوهستانی بودن منطقه و امنیت حاكم بر آنها هر ساله تعداد بسیاری از كوهنوردان به قلل مشهور و مرتفع سنندج صعود می نمایند . 
مهم ترین قلل این شهرستان عبارتند از : آبیدر سلطان سراج الدین ، آوالان در جنوب سنندج شاه نشین در ژاوه رود ، كوه كوچك در جنوب غربی و كوه چرخ لان در جنوب غربی سنندج .

این شهرستان در شمال غربی سنندج و هم مرز با استان آذربایجان غربی است . ریشه كلمه سقز (ساكز) می باشد كه به قوم سكاها نسبت داده می شود . این شهر یكی از شهرهای باستانی استان است كه در طول تاریخ پیوسته در معرض حملات دولت آشور و روم باستان بوده و بیشتر آثار آن در زیر خاك مدفون می باشد .
مهم ترین جاذبه های این شهرستان به شرح ذیل می باشد :

این بازار در بخش مركزی شهر قرار دارد .